önem arz etmeyen durumdur. tarihsel olaylar deneylenemediği için o günün şartlarıyla düşünmek gerekir. karşılaştırma zaten yapılamaz. ayrıca çok partili hayata geçişle birlikte demokrat partinin birinci parti çıkması ve daha sonrasında siyasette muhafazakar kesimin ağırlık kazanması cumhuriyetin kurulmasından sonra sürekli var olan rejim karşıtı insanların halkın dini duygularını sömürmesinden kaynaklanmaktadır. türkiye ye demokrasi avrupa ülkelerindeki gibi halkın krallığa iç tepkisi sonucu asırlar boyu işlenerek üst üste konularak gelmemiştir. demokrasi tepeden inme olduğu için halk benimsemekte hala zorluk çekiyor. ne zaman ki demokrasi kültürü iyiden iyiye oturur o zaman bu din istismarcıları avucunu yalar. demokrasi kültürü olmadığından oy yüzdeleri tutarsızlık gösterir. kemikleşmiş oy olarak bakarsak şeriatın ne getirip ne götüreceğini bilmeden şeriat isteyen ve muhafazakar partiye oy veren % 10 luk kesim her zaman var. pkk yandaşı % 5, mhp % 10. kemikleşmiş sol oy ise % 20 civarındadır. ee o zaman neden chp iktidar olamıyor sorusunun cevabı ise chp halka yakın bir görüntü çizemiyor. nitekim halka yakın olan ecevit ile 77 de % 40 ın üzerine çıkmıştır chp. ayrıca % 40 dan fazla oy almasına rağmen çoğulculuk yasasını kaldırdığı için tek başına iktidar olamamıştır. turgut özal la yeniden gelen çoğulculuk yasası sayesinde akp 2002 seçimlerinde % 34 oy almasına rağmen şimdiye kadarki en yüksek milletvekili sayısını çıkarmıştır. buradan hangi zihniyetin daha demokratik olduğu çıkarımı yapılabilir.
