@3 ünde bahsettiği dinin, insanın güdülerini kısıtlayarak -kendince- doğru bireyi oluşturma çabası, hitler'de patlak vermiştir. hitler hitabet yeteneği olan bir faşit liderden çok daha fazlasıdır. hitler, nietzsche'yi okumuştur ve kısmen doğru algılamıştır. o bu şavaşımını, öncelikle kendi güç istencini karşılamak için yapmıştır. bunun bilincindedir. hitler, hindenburg karşısında eğilmiştir, her türlü zorbalık ve fiziksel, psikolojik güç ile istencine ulaşmıştır. hitler tatmin olmuştur. savaşını kaybetmesinin nedeni ise işte nietzsche'yi yanlış anladığı kısıma giriyor. o üstinsanın tek bir ırkta olduğunu ve bu ırkın alman ırkı olduğunu zannetmiştir. aslında kısmen bu da doğrudur. tarihte almanların çok büyük felsefik ve materyalist inşaası mevcuttur. fakat ne olursa olsun üstinsan sadece "insan"'dan çıkan bir olgudur, sadece bir ırktan çıkmaz. bir yahudi de üstinsan olabilirdi. ama hitler'in yahudilere olan ve çocukluğundan gelen düşmanlığı, bu durumun farkında dahi olsa onu yahudileri katletmekten alıkoyamamıştır. bugün arturo ui'nin önlenebilir tırmanışı oyununu sergiliyorum tiyatro topluluğum ile ve bu olguları görmezden gelemem. aksi takdirde ben de diyalektik çerçeveden çıkarım ki bu oynadığım oyunun kaynaklandığı felsefeye ve kendi düşünce yapıma ters.