aşama aşama kişiyi olgunlaştıran en büyük ibadet. kısaca özetleyelim;
- ilk aşamada yani ilk kılmaya başladığınız dönemde büyük bir huzur verir size. kendinizi güvende hissedersiniz, lakin bu geçici ve gösterişçi aşamadır. namaz kılanın kendisini allah'ın en sevgili kulu zannedip kılmayanları cehennemlik gördüğü makam bu makamdır. yaşar nuri öztürk'ün "ah o namaz kılanlar yok mu" diye dilinden düşürmediği maun suresinde hz. allah c.c. işaret ettiği tehlike işte bu mertebededir. yaşar nuri öztürk gibi ehli sünnet düşmanı sözde alimlerin ilmi de ancak buraya kadar yetmektedir bundan sonraki aşamalarda bu şahısların ilmi yoktur bakın göreceksiniz.
- devam ettiğiniz sürece ilk aşamadaki huzur yerini büyük bir sıkıntıya terkeder. zahmet vermeye başlar ki bir çok kişi bu aşamada namazı terkeder. çünkü hz. allah, insanın nefsine ve musallat edeceği şeytana izin vermiştir. nefis bir yandan şeytan diğer yandan namaz kılan kişiye saldırır. bu aşama uzun bir süreçtir ve namaza devam edebilen imtihanı kazanmıştır namazı terkeden maalesef imtihanı da kaybetmiştir.
bu sebepledir ki hz. allah c.c., hz. kur'anda "biz mü'minleri deneriz, sabredenleri büyük mükaffatla müjdele" diye tüyo vermektedir.
bu ikinci aşamada namazı terketmemek için insanda çok iyi bir dirayet gereklidir ki bu çağda bu dirayeti gösterebilmek çok ama çok zordur. lakin hz. allah c.c. nefsi ve şeytanı musallat ettiği kulunu yine de yardımsız bırakmaz ve kulunun karşısına gerekli dirayeti temin edecek bir mürşid çıkarır ve mürşidi o insan sevdirir. insanın mürşide bağlanması için tarikata mensup olmasına da gerek yoktur muhabbet bile yeterlidir.
mesela günümüzde bir çok kişi nakşıbendi olmadığı halde cübbeli ahmet hoca'yı sever ve onu severek dinler. işte bu sevgi ve sempatinin getirdiği dirayetle kişi namazına devam eder. bu aşamada namazı terketmeye meyilli bir kişi hz. kur'anı okumaya özellikle mealini anlamaya gayret gösterirse bu da namazın devamı için büyük bir destektir ki en büyük mürşid elbette hz. kur'andır. akabinde mektubatı rabbani ve ihya'u ulumiddin ve sahih hadis kitapları özetle de olsa mutlaka okunmalıdır.
- ikinci aşama da kazasız belasız atlatıldıktan sonra namazın en önemli merhalelerinden biri olan murakabe yani kontrol aşaması devreye girer. bu aşamada namaz kişiye zahmet vermez lakin kişide bir türlü kurtulamadığı vesvese mekanizması musallat olur. yani şeytanın en güçlü olduğu aşamadır bu. kılınan namazdan alınan huzur ve huşu tamamen kaybolmuş yerini ağır bir vesvese almıştır. kişi kendini daima kontrol eder. özellikle abdest ve kıraat dediğimiz okuma bölümlerinde iş çok zorlaşır. ama işin güzel tarafı bu aşamada namazı terketmek artık zorlaşmıştır hatta imkansız hale gelmiştir. o sebepledir ki şeytan en büyük kozu olan vesveseyi kullanmaya başlamıştır. bu üçüncü merhale şeytanın tüm ümitlerini kaybetmeye başladığı merhaledir ve insan nefsi yavaş yavaş şeytandan kendini kurtarmaya başlamıştır.
hz. allah c.c. hz. kur'anda "biz müminleri mutlaka kurtaracağız" diye verdiği müjde bir cihetten işte bunu işaret etmektedir.
işte bu aşamada mürşid'in yardımı çok ama çok önemlidir. tıpkı ilk ameliyatlarına giren stajyer doktorun uzman bir profesör doktorun yardımına ihtiyacı olduğu gibi. işte bu aşamaya gelenler sohbetlere çok devam etmeli, asla ve asla din diyanet konularında konuşmamalı, kendine sorulan sorulardan hemen kaçmalıdır.
çok şükür bugün internet gibi önemli bir nimet elimizin altında. ehli sünnet vel cemaat alimlerinin sohbetlerini bol bol dinlemek ve yardım almak mümkündür. ve belirttiğimiz gibi din ve diyanet konularında ağzını kesinlikle açmamalı ortamdan hemen uzaklaşmalıdır.
üçüncü merhalenin son aşamasında kişi, kıldığı namazla kendini cennete değil cehenneme daha yakın hisseder. çünkü kıldığı namazın, hz. allah'ın rızasına uygun olmadığını farkına varmıştır. bu zahmetli ama çok önemli aşamada süreç 10-15 sene kadar sürebilir.
- dördüncü aşamaya ulaşabilen kişi, namazın ilk zamanlar verdiği asıl huşu ve huzura çok güçlü bir şekilde tekrar kavuşur. lakin arada önemli bir fark vardır. ilk aşamada hissedilen huzur ve huşunun dördüncü aşamadaki değeri yaklaşık 70 kat daha fazladır. öyle ki normal şartlarda 2 dakikada kılınan 2 rekatlik bir namazı 7-8 dakika kılmak istersiniz. namaz erken bitti diye üzülürsünüz ve hatta psikolojik olarak rahatsızlık duyarsınız. cemaatle namaz kılarken namazdan hiç zevk alamaz hale gelirsiniz çünkü dört reaktlik namazlar size çok kısa gelir ve tad alacağınız noktada önünüzden baklava alınmış gibi olursunuz. artık bu aşamada şeytan iyice sizden uzaklaşmıştır arasıra sizi yoklasa bile artık size bir etkisi yoktur. devrede sadece kendi nefsiniz vardır o da artık mut'main mertebeye yol almış durumdadır. lakin nefsiniz hala tehlikelidir.
bu aşamadan sonra ki merhaleleri yazmak konuyu daha da uzatmak demektir ki insan gözünden perdelerin kalktığı ve bazı manevi olayları açıktan görmeye başladığı mertebeler bu dördüncü aşamadan sonra başlayan süreçlerdir. bu dördüncü mertebenin süreci de yaklaşık 10-15 yıl kadar sürmektedir.
işte hz. kur'anda "onlar namazlarında sebat ederler namazı hiç terketmezler" "sabır ve namaz'la allah'tan yardım isteyin" diye hz. allah c.c.'nin uyarıda bulunması ve kulunu daima namaz kılmaya mecbur kılmasındaki hikmetlerden biri budur. merhale merhale, sabırla ve inatla zirveye...