saltanattan cumhuriyete bir referandum ile geçiş mantıklı durmuyor. zamanın şartları düşünüldüğünde, ağır bir savaştan çıkmış olan bir milletin yönetim şeklini kendi kararı ile cumhuriyete çevirmesi olanak dışıdır. bir el bu işi yapması gerekirdi ki bu da mustafa kemal ve arkadaşları ile olmuştur.
taze örnekleri için şuan ki eski sovyet ülkelerine bakmak yeterlidir. cumhuriyete ismen geçilmiş olsa da demokrasiye geçiş birçoğunda olmamıştır. rusya örneğindeki gibi yönetim halka bırakılmıyor. bunu 90 yıl önce savaştan çıkmış, sefalet ve göçebe olmuş, topraklarının %60 ını kaybetmiş bir imparatorluktan beklemek doğru olamaz.