1. emperyalist büyük harp henüz sürerken rusya da çarlık devrilmiş, lenin önderliğinde sscb kurulmuştu. sbkp savaş öncesi ve sonrası bütün gizli anlaşmaları dünyaya ilan ederken, emperyalist mihraklar kendi aralarındaki tepişmeyi nispeten bırakarak, dünyanın ilk sosyalist iktidarını alaşağı etme planlarına girişmişti. çarlık yanlısı ve emperyalist devletlerden oluşan beyaz ordular sosyalist ülkeye saldırmışlardır. meşhur brest litovsk anlaşmasıyla sosyalist iktidar geri adım atmış, çarlık dönemi 1878li sınırlara çekilmiştir. savaş 1918 yılı eylül ayından itibaren bir seri mütareke ve antlaşmalarla sonuçlanmıştır. almanya versay ile toprak kaybına uğrasa da savaşın yıpratıcılığı ve sosyalist rusya faktörü, savaştan beklenen neticelerin hasıl olmasını engellemiş, 2. savaşa kadar süren büyük huzursuzlukların yaratılacağı bir duruma evrilmiştir. savaşın sonunda avusturya macaristan imparatorluğu, osmanlı imparatorluğu tasfiye olurken, savaşın yarattığı tatminsizlik ve paylaşımda istenilen hegemonyaların kurulamaması 20 yıl içinde dünyayı yeni bir savaşın eşiğine taşımıştır.
