Çerkes Ethem, Mustafa Kemal' in Anadolu' da dayandığı askeri gücün sahibiydi; Büyük Millet Meclisi nin Milli Kahraman unvanı ile onurlandırdığı bir kişiydi. Ancak Milli Mücadele şekillenmeye başladığında bir gelişme oldu ve Mustafa Kemal' in yakın çevresinde değişiklik yaşandı. Lider yola birlikte çıktığı kişilerden ayrıldı, mücadeleye sonradan hatta bir bakıma fazlaca inanmadan- katılan emir / kumanda adamları ön plana geçti. Bu değişimin Mustafa Kemal'in arzusu olmaktan çok yeni gelenlerin manevrası olduğu yolunda işaretler var. Nitekim aynı günlerde Ankara' dan Çerkes Ethem' in ağabeyi Reşit Bey' e gönderdiği 7 Ocak 1920 tarihli telgrafında Mustafa Kemal, " Bu din ve devletin sağlam bir uyruğu olan Çerkes kardeşlerimiz, hepimizin övdüğümüz baş tacımızdır. Bugün düşmanlarla çevrili Türk, Kürt, Çerkes ve diğer din kardeşlerimizin el ele vermesi, sarsılmaz bir bütün oluşturmaları, namus ve yaşamımızı kurtarmak için bir zorunluluktur ... " diyordu. Muhtemeldir ki ismet Paşa başta olmak üzere mücadelenin rütbeli diğer zevatı Çerkes Ethem' in TBMM Genel Kurulu' nda coşkuyla karşılanmasına bakıp ürktüler . Milletvekilleri tarafından tam bir kahraman gibi karşılanan ve dakikalarca süren alkışların kesilmemesi üzerine utançtan terleyen Ethem, ismet Paşa konusundaki hissiyatını anlatırken şu tespiti yapar: " ilk defa karşıIaşıyorduk. Daha sonra hayatımdaki menfilik ve haksızlıkların kaynağı olan bu zatın ilk anda üzerimdeki intibaının derin olmadığını, çehresinin ve hareketlerinin bariz hususiyet ifade etmediğini itiraf ederim. Fakat konuştukça ve fikirlerini dinledikçe, onu birçok meziyetleri bulunan erkân-i harp hususiyetleri taşımakla birlikte hiçbir zaman zaferi temsil edecek kumandanlık vasfına sahip bulamadım. " inönü nün ikici adamlığını tehlikeye atacak bu yiğit insan sağlık sorunları nedeniyle bitkin halde idamına karar veren gönül verdiği hareketten yunanlılara sığınarak değil, yunanlıların elinde bulunan yollardan geçerek avrupa dan sonra kahire ürdün ve lübnan da hayatını devam ettirmiştir. yunanlılara teslim olduğu ve onlara bilgi aktardığı şeklindeki şerefsizce nitelemeler tamamen inönü tarafından ve onun yakınlarınca uydurulan saçma sapan bilgilerdir.
