mai ve siyah romanının ana karakteri; ahmet cemil kendini edebiyat alanında üstün görür ve düşüncelerini anlatmaya kelimeler bulamayınca semboller kullanmaya başlar. dönemin baskıcı siyaseti nedeniyle hayaller dünyasına dalar ve kurduğu hayalleri "mai" gerçekleri ise; "siyah" olarak sembolleştirir. kitapta hayal- hakikat çatışması sıkça işlenen bir tem olarak karşımıza çıkar.
