demokrasi kişisel düşüncelerin en özgür şekilde yansıtılmasına imkan veren bir sistemdir, herkes kendi fikirlerini savunabilir ancak kişilerin fikirleri ne derece özgündür?
insanlar içinde bulundukları sosyal çevreden ister istemez etkilenirler. o çevrenin kurallarına uygun şekilde yetişirler, yani o çevrede şekillenirler. zaten sosyal çevrenin, dinin ve ahlak kurallarının sınırlarıyla belli bir çerçeveye yerleştirilen insan tamamen özgün olamaz. fikrin ne kadar bize ait olduğunu düşünsek de mutlaka birilerinden, birşeylerden etkilenmişizdir.
sonuç olarak demokrasi hiçbir zaman teoride olduğu kadar mükemmel olmayacaktır. jean jacques rosseau da demokrasinin işleyişiyle ilgili "eğer insanlar tanrı olsaydı, kendilerini demokratik olarak yönetebilirlerdi." demiştir.
