osmanlı devleti'nde din, yargı ve öğretim işleriyle uğraşan devlet görevlileri sınıfı. bu sınıfın başkanı şeyhülislam, yardımcısı kazaskerdir. zamanında çok işe yarasa da sonra babadan oğula geçen bir sistame dönüşmüş, osmanlı'da yolsuzluklara, isyanlara yol açmış, devletin gerilemesinde birinci dereceden etken olmuştur. bir matematik profesörünün oğlu, hiçbir çaba göstermeden babasının yerini alıyor, bu sıfatla para kazanıyor hale gelmişti. bir süre sonra ilmiye de denilen bu memur sınıfı beceriksiz adamlarla dolmuştu. rüşvet de alan bu adamlar iç isyanlara neden oldu.
