cenab-ı Allah hiç bir zaman hiç kimseye puta tapmayı emretmemiştir. bir defaya mahsus olmak üzere insana secde etmeyi emretmiştir -ki secde etmek tapmak demek değildir.- olayın özünde ise şu vardır, iblis cin taifesinden bir ruhanidir. ateşten yaratılmıştır. melekler ise nurdan yaratılmış olup vazifeli memurlardır. (şeytanı melek sananlar için). Allah-u tealå insanı yarattığı vakit, onun yaratılmışların en şereflisi olmasına binaen, sembolik olarak ona bir defaya mahsus secde edilmesini emretmiştir. bu secde özünde Allah a yapılan bir secdedir, yönümüzü belirleyecek olan yine odur. kabeye dönülmesini emrederse kabeye dönülür, adem e dönülmesini emrederse adem e dönülür. (buradaki önem neye secde ettiğin değil, Allah ın ne emrettiğidir. Adem in önünde amuda kalkacaksınız deseydi onu yapmakla mükellef olurlardı) Allah'ın yaratmak için bir maddeye bir araca ihtiyacı yoktur, zira yoktan var etmek ona mahsustur. fakat o insanın mayasını topraktan yoğurmayı istemiş ve bu durum iblisin kendisini insandan daha üstün görmesine sebep olmuştur. Allah isteseydi insanı deniz suyundan, karbondioksitten yahut iblisi yarattığı ateşten daha güçlü bir ateşten yaratır ibliste konuşacak hal bırakmazdı, ama bu da onun sınavı işte. iblisin sınavı kibri ileydi. fakat o kibrini yenemedi. rivayete göre cennetin kapısında birinin lanetlenip cennetten kovulacağı yazılı imiş, iblis bunu görünce öfke ile naralar atıp böyle bir yerde Allah a isyan edip lanete müstehak olacak kimseyi bir bilsem ona neler yapardım diye haykırmış. tüm melekler acaba bizmiyiz o kişi diye tir tir titrerken Cebrail, azrail, mikail, israfil (aleyhimüsselam) iblisten dua istemişler, bu kimse bizler olmayalım diye. iblis meleklerin en yücesi için bile dua etmiş fakat, bu kimsenin kendisi olabileceğini aklının ucundan dahi geçirmemiş. işte bu kibri en sonunda dönüp dolaşıp kendisini mahvetmiş. (rivayetin gerçekliği hakkında bilgim yok, bir söylenti olarak biliyorum)
ama iblis kibriyle yeniden yüzleşebilecek fırsatı bulmuş, fakat bu imtihanı da kaybetmiş, fırsatı elinin tersiyle itmiş ve kibrine yenilmiştir. hz. musa ya gelip pişman olduğunu tövbe etmek istediğini, eğer kendisi için şefaatçi olursa Allah ın bu tövbeyi kabul edeceğinden şüphesi olmadığını söylemiştir. hz. musa bu duruma çok sevinmiş ve iblisin affedilmesi için Allah-u Teala ya dua etmiştir. Allah iblisi bir şartla affedeceğini bildirmiş ve emir buyurmuştur:
"Ademin kabrine secde etsin!"
iblis bulduğu bu son fırsatı "dirisine secde etmediğimin ölüsüne eder miyim" diyerek kaçırmıştır. artık kıyamete kadar bizleri azdırmaya adanmış bir ömrü vardır. Allah cümlemizi onun hilelerinden korusun...
