atlantik´te fransa´nın bretagne yarımadasında lorient - point du raz arasındaki kesimde, acayip hissedilen, hic akıl sır ermeyecek boyuttaki su kütlelerinin hareketine verilen genel ad.
bretagne yarımadasındaki gelgit dieppe tarafında 14-15 metreymiş !!! güney de lorient (loriyan okunur) concerneau (konkarno okunur) eksninde bu 12 -13 metredir...ama okyanus acayiptir.
gelgit, insanın akıl hafsalasını zorlayacak kadar acayip bir doğa olayıdır. denizin hemen 1 km çekildiğini gördüm ben. böyle resmen yokuş aşağı iniyorsun. liman var, limanda demirlemiş balıkçı tekneleri , yatlar falan var (ebb)...hepsi karaya oturuyo. o zamanlar şimdiki gibi fotoğraf makineleri yoktu, ama bir daha gidersem, fotoğraf çekip sözlük yazarıyla paylaşırım. çok enterasan bir olaydır. sular geri gelmeye (flood) başlayınca odukça hızlı ilerliyor.
sular çekildiğinde denizin ortasında bir ada var - le mont saint michelle- bu adanın etrafında uçsuz bucaksız meydanlar alanlar oluyo, ortada numunelik bir adet asfalt yol, yükseltilmiş...sular geri geldiğinde yolun kenarına kadar bütün o alanlar metrelerce suyla kaplanıyor. su dediğim de yanlış anlaşılmasın, atlantik´in ta kendisidir, öyle tekin, sakin falan bi su değil...
gelgit gerçek bir muammadır. çekilen suyun miktarı, ya resmen van gölündeki suyun kimbilir kaç katı su bretagne yarımadası kıyısında geliyor- gidiyor,geliyor-gidiyor...hiç durmadan, her iki günde bir, milyonlarca yıldır... bazen bazı balıklar kaçamıyorlar, balığı resmen kumun üzerinden elinle alıp kovaya atıyorsun. çok lezzetli bir sürü istakoz falan ...bazı türleri, hepsi değil. deniz çekildikten sonra - ki bu olay genellikle akşamüstü başlıyor, gece yarısına kadar falan sürüyor- ertesi gün bambaşka bir coğrafya´ya uyanıyorsun- istakozlar deniz çekildikten sonra denize doğru koşturuyor oluyorlar. martılar bayram ediyor...bi sürü kuşlar resmen gelgit ten rızıklanıyorlar - o da allah´ın bi takdiri işte...
yani ebb and flood gelgit, çok enterasan bir doğa olayıdır. sadece büyük denizlerde ne menem bir şey olduğu anlaşılabilir. ben sormuştum onu, neden o öyledir, diye, kütle büyüyünce etkisi de büyüyormuş. ondanmış, diye anlatmışlardı.
