(bkz: ileri c)
unix gibi açık kaynak kodlu işletim sistemlerinin analiz edildiği, sunucu-istemci ilişkisinin aktarıldığı ufuk genişleten, kafa açan programlama. ileri düzey girdi/çıktı işlemlerinin bilgisayara ve/veya bilgisayardan bilgsayara nasıl aktarıldıgı mantık dahiline sokmayı amaçlar. misal ankara'daki bir serverin erzurum'daki bir istemciyle iletişimi, mail gönderirken serverin iyi bilinen portları kullanması *~~ gibi kafa kurcalayan konulara el atan programlama. zordur.
