Neredeyse bilimsel bir gerçekliktir. Avrupada başlayan rönesans reform hareketlerinden tutun da fransız ihtilaline kadar tüm ilerlemeler halk tarafından gerçekleştirilmiştir, bu nedenledir ki türkiyede bi sürü problemler çıkmaktadır, devlet eliyle kocaman kocaman insanların hizaya getirilmesi elbette mümkün değildir, öte yandan avrupadaki çağdaşlaşma hareketleri ve özgürlük akımları ağır insan hakları ihlalleri yüzünden ortaya çıkmışken müslüman toplumlarda nispeten insan hakları o kadar da kötü değildi, o nedenle müslüman toplumlar baş kaldırma, özgürleşme gereği duymamışlardır.
Sözün özü devlet otoritesiyle yahut devlet gücünü elinde tutan bikaç kişinin insiyatifiyle çağdaşlaşma örneği dünyada yoktur, olması da mümkün değildir, 30 yaşına gelmiş bir insanı sen çağdaş olacaksın, o nedenle şu şekilde davranacaksın, şunu giyeceksin, şunu yiyeceksin şunu içeceksin gibi komutlar vermek komiktir, ilerlemek halk eliyle olur, tepeden inme yapılan bütün girişimler toplumu biçimlendirmeye çalışmak, toplum mühendisliği yapmaktan öteye gitmez, sizi güç kullanmak zorunda bırakır ve ilk fırsatta toplum yine eski haline döner veya sizin istemediğiniz noktaya gider.
