bizi kilitleyiveren durumlara karsi uyanik olmaliyiz. bu uyaniklik hayatimizin gunluk akisi ciddiye almakla saglanabilir. plan, program, ilke sahibi olmak gibi onemli konulara kulak tikayip herseyi oluruna birakanlar, farkinda olmadan, oluruna biraktiklari tarafindan kusatirlar.
ilkeleri olmayan insanin hazirligi da olmaz. olagan durumlar bu insanlar icin sasirtici, saptirici hale gelirler. kendileri icin dusunulmus, ozenle tespit edilmis kurallar koymadiklarindan olaylara hep hazirliksiz yakalanirlar. bu hazirliksizlik en cok iletisim sirasinda kendini gosterir. ya gereken tepki gosterilmez ya da gereginden fazla tepki gosterilir. tabii egilimlerimizi frenleyen, incelten, sosyal yonden kabul edilebilir olculere sokan davranis, ilkeler-kurallar uzerindeki hazirligimizdir.
bir problemin sunulus sekli, cozumu bulmamizi cok zorlastirabilir. size birisi "bu problemi butun (bkz: uludag sOzlUk)'te kimse cozemedi... bir de siz bakar misiniz?" dese, eger hazirligimiz yoksa iki tepkiye yoneltmis olursunuz.
1. tepki: nasil olsa kimse cozememis... bir bakmakta ne mahzur var. cozemezsem de mesele yok..
2. tepki: eyvah! bunu ben de cozemem.
her iki tepki de problemi cozmemeye kilitli tavirdir. cunku zaten sunus sekli bizi ilk safhada kilitlenmistir. fakat biz hayatimiz uzerinde ciddiyetle dusunseydik, kendimiz icin ilkeler tespit etseydik ve mesela su ilkeyi de hazir tutsaydik, problemi cozme imkanimiz olurdu.
ilke: her problemi, ona katkida bulunan sartlar soyutlayarak ele alacagim. problemi berrak bir sekilde gorecegim. ondan sonra ona katkida bulunan sartlara bakacagim.
sabirli olmanin buyuk neticeleri ile ilgili makaleler, kitaplar okumak mumkundur. ama ondan sonra "evet daima sabirli olacagim" kararini vermek ve firsat dogdukca, gerektikce bu karari uygulamak gerekir. yoksa bir anda kilitlenivermek cok kolay olur.
insan iliskilerini felc eden, bir anda ofkelenmek, dinlememek, amaci asan sozler gibi zayifliklarin sebebi ilkesizliktir. en buyuk hatamiz dogruluguna, gecerliligine, kullanilabilirligine, faydaliligina dair bircok seyler okumus ve duymus oldugumuz metotlarin;sirf bu okuma ve duymadan dolayi kazanilmis oldugunu zannetmektir. sabir konusunda uc cilt kitap okuyan birisi okuma eylemi boyunca sabirli olmanin onemini onaylar ve bu onay ona sabirli olma vasfini kazanmis hissi verir.
nasil yasamamiz nasil davranmamiz gerektigine dair dogru bilgilere sahip olmamiz baskadir, dogru yasamamiz baskadir. ikincisi icin ilkelerimizi tespit etmeliyiz.. onlara bagli kalmaliyiz.. uygulamata karar vermeliyiz ve uygulamaliyiz.
ilke sahibi olmaya inanmakla, ilke sahibi olmak arasinda basari kadar fark vardir.
