jung'ın kişilik sisteminin son ögesidir.
bilinç dışının sosyal yönüdür. kollektif bilinçdışı, bireyin mensubu olduğu ırktan kaynaklanan özelliklerle ilgilidir.
jung, kalıtımın yalnız fizyolojik yapıda değil ruhsal yapıda da izler bıraktığını savunmaktadır.
