Grigori Mihailoviç Semyonov veya Ataman Semyonov (13 (25) Eylül 1890 - 30 Ağustos 1946) Rus iç Savaşı sırasında Sibirya Müdahalesi döneminde Japonya tarafından Sibirya bölgesinde desteklenen Beyaz Ordu komutanı ve Baykal Kazaklarının Atamanı.
Gençliği
doğu sibirya'daki transbaykal bölgesi'nde doğdu. babası kısmen buryat kökenlidir. dolayısıyla semyonov da rusça dışında moğolca ve buryatça'yı da iyi bilirmiş. 1908 yılında rus imparatorluk ordusu'na katıldı ve 1911'de orenburg askeri okulu'ndan mezun oldu. 1. dünya savaşı'nda görev aldı. kafkas cephesinde türklere karşı görevlendirildi ve burada sonradan işbirliğini başka şekilde sürdüreceği roman ungern von sternberg ile tanıştı. 1917'de devrim olunca transbaykal bölgesi'nde komiser olarak görevlendirildi.
emrinde görev yaptığı pyotr wrangel tarafından, kendini kazaklara da üstlerine de sevdiren cesur bir asker olarak nitelendirilir, ancak entrika düşkünlüğü ve amacına ulaşmak için her türlü yolu deneyebilmesi yönleriyle eleştirilir, ayrıca da sonradan nasıl bu kadar yükselebildiğine dair şaşkınlık dile getirilir.
Rus iç Savaşında
Ekim Devrimi ile birlikte iktidarı alan Bolşeviklere karşı ayaklanma çıkartmaya çalışır ve başarısız olunca Mançurya'ya kaçar. Ağustos 1918'de bölgeye gelen Çekoslovak Lejyonu sayesinde bazı bölgelerde egemenlik kurar. Bölgede her türlü hırsızlık, yağma, soygun ve katliam düzenleyerek kötü bir şöhrete ulaşmıştır[1]. Sibirya'da genel olarak iktidarı ele alan Beyaz Ordu komutanı Amiral Aleksandr Kolçak istemeyerek de olsa Semyonov'u Chita Garnizon komutanı atar. 1919 yılı başlarında Semyonov kendisini Baykal Kazaklarının Atamanı ilan eder. Semyonov Sibirya Müdahalesi olarak adlandırılan itilaf Devletlerinin Rus iç Savaşına Beyazlar lehine müdahalesine katılan ve kendi bölgesel amaçları için işgal politikası güden Japonya Ordularının desteğini arkasına alır. Ataman Semyonov'un egemenliğindeki bölge Japonların da desteğiyle genişler.
Yenilgi
Beyaz Ordu, Bolşeviklere yenilince Amiral Kolçak bölgedeki iktidarı Semyonov'a devrederek görevinden istifa eder. Ancak Semyonov birliklerini kontrol altında tutmaz: Soygun, kundaklama, katliam, tecavüz uygulamaları yaygınlaşır. Temmuz 1920'de Japon Ordusu Gongota Antlaşmasını imzalamak zorunda kalarak çekilmeye başlayınca Semyonov desteksiz kalır. Ekim 1920'de Baykal bölgesindeki partizanlar ve Genrich Eiche komutasındaki 5. Sovyet Kızılordusu Semyonov birliklerini yenerek bölgeden atar. Semyonov tutunmaya çalışsa da Eylül 1921'de Rus topraklarından kaçacaktır.
Sürgün
Semyonov önce Mançurya'ya daha sonra da Japonya'da Nagasaki'ye geçer. Bir süre ABD'ye gidecek ancak burada Sibirya'da kendisine bağlı askerlerin ABD sefer kuvveti mensuplarına yönelik şiddet eylemlerinden ötürü kovuşturmaya uğrar. Suçsuz bulunarak serbest bırakılınca Çin'e geri döner, burada Japon hükümetine bağlı olarak ajanlık yapmaya başlar. Çin bölgesinde eski Beyaz Ordu mensupları ve sürgün Kazakları, Rus aydınlarını izler, Bolşeviklere karşı istihabarat toplar.
Ölümü
II. Dünya Savaşı sırasında Japonya'nın kukla devleti Mançukuo'da yaşar. Savaş sonrasında bölge Kızılordu tarafından işgal edilmekteyken uçakla kaçmak üzereyken Sovyet paraşütçü birlikleri tarafından yakalanır. Yaklaşık bir yıl boyunca SMERSH tarafından sorgulanır. Sovyetler Birliği Yüksek Askeri Mahkemesi tarafından karşı-devrimci faaliyetlerinden dolayı idam cezasına çarptırılır. 29 Ağustos 1946 günü idam edilir[2]
Kaynakça
1.^ Norton, Henry Kittredge (1923). "The Far Eastern Republic of Siberia." London: George Allen & Unwin Ltd. s.69
2.^ Jamie Bisher, White Terror: Cossack Warlords of the Trans-Siberian
