matbaa osmanlıya her ne kadar geç gelse de asıl problemin ibrahim mütteferrika öldükten sonralık 40 yılda matbayı çalıştırılmaması,çalıştırılmaması asıl problem olarak çoğu tarihçi tarafından söylenir.osmanlı devleti bu 40 yıllık boşluğu yakalayamamıştır.
