belirlenimcilik olarak bilinen bu teori 18 yy. mekanik felsefenin revaçta olduğu yıllarda altın çağlarını yaşamıştır. bu teoriye göre evrende ortak şaşmaz bir akıl ve düzen vardır, dolayısıyla herşey bu akla uygun olarak yürür. bugün olan şeyler dünün zorunlu bir sonucudur. "bugün" de yarının nedenidir. gelecek kestirilimez ama bellidir. bu yüzden geleceği değiştirmek için yapılacak girişimler ve hareketler bütün içinde eriyip gidecektir, sönük kalacaktır. bu yüzden düzeni değiştirmeye çalışmak yersizdir. özünde dogmatik ve muhafazakar bir teoridir. marksist felsefe tarafından da ele alınmış ve sosyalizmin kapitalizmin doğal bir sonucu olduğu ve birgün komünist toplumun kurulacağı savunulmuştur.
