dialektik materyalizmin esası. hegel in dialektik idealizmine göre madde üstün "tin"in yani evrensel aklın bir açılımıdır. teolojide bu tanrıdır. bu nedenle hegel e bir bakıma düalist diyebiliriz.
marks ise kendi deyimiyle hegel in baş aşağı duran dialektiğini ayakları üzerine dikmiştir. marksist felsefeye göre madde devingendir, maddeler dünyasında değişiklikler ve dialektik bireyin imgelem dünyasını da şekillendirir. yani hegel in aksine aslolan idea değil maddedir.
