Alm. Elektrizitätszähler (m.), Fr. Electrique compteur, ing. Electricity meter.
Harcanan elektrikenerjisini sayaçlı bir sistemle kaydeden elektrikli bir ölçü âleti. Doğru akım ve alternatif akım sayaçları, yapı bakımından farklılık gösterirler. Mühim olan günümüzde kullanılmakta olan alternatif akım
sayaçlarıdır. Bu sayaçların bir fazlı ve üç fazlı tipleri mevcuttur. Üç fazlı olanlar ile bir fazlı olanlar
arasında yapı bakımından bir fark yoktur. Her faz için bir fazlı sayaç birbirine ortak bir mil ile bağlıdır ve
üç fazın etkisinin toplamına göre dönme momenti meydana gelerek sayacı döndürür.
Alternatif akım sayaçlarına indüksiyon sayaçları da denir. Devreye seri bağlı birkaç spiral ve kalın
telden olan akım elektromıknatısı ve devreye paralel bağlı ince tel ve çok spiral meydana gelen gerilim
elektromıknatısı yanında, bir alüminyum disk, bir U mıknatıs ve dişli tertibâttan meydana gelir. iki
elektromıknatısın birbirine karşı olan konumları önemlidir. Bu iki elektromıknatısın arasından ve
bobinlerinin manyetik alanından etkilenebilecek şekilde, ortadan mili bulunan ve dönebilen alüminyum
disk geçer.
Sayacın dönebilmesi için devreden akım çekilmesi gerekir. Böylece akım bobininde bir manyetik alan
hâsıl olur. Sayacın devreye paralel bağlı gerilim bobininde zâten manyetik alan vardır. Gerilim bobinleri
tarafından meydana getirilen manyetik alanın diskte doğurduğu Foucault akımları, akım bobininin
meydana getirdiği manyetik alanın etkisiyle diski hareket ettirir. Hareket eden disk, bir dişli sistemi
çalıştırarak numaratörün hareketini sağlar. Sayaçta bulunan U mıknatısın kutupları arasından geçen
disk üzerinde de bir indükleme akımı doğurur. Bu da diskin frenlenmesine ve hareketinin
ayarlanmasına sebeb olur. Sayacın ayarı bu mıknatıs aracılığıyla yapılabilir.
binaların girişlerinde veya kapıların yanında bulunan ve üzerinde " bir fazlı iki telli alternatif akım sayacı " yazan kutulardır efendim, başka birşey değildir abartmaya gerek yok.
