bir siyaset bilimcinin cevaplaması gereken sorudur. o da benimdir.
şimdi şöyle oluyor efenim. laiklik, dini ve mezhebi sorunların yaşandığı ülkelerde bu sorunları bertaraf etmek üzere devletin, din ve vicdan hürriyeti ile tarafsız devlet ilkesini hayata geçirmek üzere bir takım politikaları hayata geçirmesidir. yani laik düzende din ve vicdan hürriyeti devlet eliyle, bir takım politikalar sayesinde sağlanır. bunlar nelerdir uzun uzadıya saymamayım. sadece bir tane örnek vermek gerekirse, hukuk kurallarının dini temellere dayanmaması verilebilir.
sekülerizm ise din ve vicdan hürriyetinin devlet faaliyetine gerek olmadan, tarihsel süreç içinde yaşam pratiklerinin bu yönde oluşmasıyla, spontaneous order şekilde, yani kendiliğinden bir şekilde sağlanması, dinin toplumsal hayattan bir zorlama olmaksızın kendiliğinden çekilmesidir. burada dikkat edilmes gereken bir husus bunun insanların dinsizleşmesi olarak algılanmaması gerektiğidir. burada insanlar isterse dindar olmaya devam etmekte ama bu kuralların egemen olması yönünde de bir talep de bulunmamaktadır.
sonuç olarak, eğer bir sistemde din ve vicdan hürriyeti kendiliğinden oluşmuşsa sekülerizmden, devletin bir takım politikalarıyla oluşmuşsa laiklikten sözedilebilir.
baştan edit: akademik bir kaygıyla girilmiş, değer yargılarından uzak durulmaya çalışılmış bir entrydir.
