Farabi islam felsefecisi. ibni Ebi Üseybia, Şemseddin eş-Şehrezûrî'ye dayananlara göre Fars kimilerince de Farabi'nin El-Türkî nisbesini ilave ederek hareketle Türkî ailenin çocuğu olduğunu iddia eden ibni Halikan'a dayanarak Türk olduğunu söyleyenler de vardır.
Asıl adı:Muhammed bin Tarhan bin Uzlug olan ve Batı kaynaklarında "Alpharabius" adıyla anılan Farabi, Farab (Otrar kenti)'da doğduğu için Farabi (Farablı) diye anılır. ilk öğrenimini Farabda, medrese öğrenimini Rey ve Bağdatta gördükten sonra, Harranda felsefe araştırmaları yaptığı yıllarda tanıştığı Yuhanna bin Haylanla birlikte Aristotelesin yapıtlarını okuyarak gezimciler okulunun ilkelerini öğrendi. Halepte Hemedani hükümdarı Seyfüddevlenin konuğu oldu.
Farabi'yi anlatan kitaplar, islam aleminde Ebul Hasan el-Beyhaki, ibn-el-Kıfti, ibn bu Useybiye, ibn el-Hallikan adlı yazarlar tarafından Farabi'nin ölümünden birkaç yüzyıl sonra gerçekleştirildi. Ama bu yapıtlar, birer araştırma olmaktan çok, Farabi'yle ilgili söylenceleri derliyor,bir felsefeciyle değil, bir ermişi açıklıyordu.
Aristotalesin ortaya attığı madde ve suret kavramını hiçbir değişiklik yapmadan benimseyen, eşyanın oluşumunda, yani yaradılışta madde ve sureti iki temel ilke olarak gören Farabinin fiziği de, metafiziğe bağlıdır. Buna göre, evrenin ve eşyanın özünü oluşturan dört öğe (toprak, hava, ateş, su) ilk madde olan el-aklül-faalden çıkmıştır Söz konusu dört öğe, birbirleriyle belli ölçülerde kaynaşır, ayrışır ve içinde bulunduğumuz evreni (el-alem) oluştururlar.
Farabi, ilimleri sınıflandırdı. Ona gelinceye kadar ilimler trivium (üçüzlü) ve quadrivium (dördüzlü) diye iki kısımda toplanıyordu. Nahiv, mantık, beyan üçüzlü ilimlere; matematik, geometri, musiki ve astronomi ise dördüzlü ilimler kısmına dahildi. Farabi ilimleri; fizik, matematik, metafizik ilimler diye üçe ayırdı. Onun bu metodu, Avrupalı bilginler tarafından kabul edildi.
Hava titreşimlerinden ibaret olan ses olayının ilk mantıklı izahını Farabi yaptı. O, titreşimlerin dalga uzunluğuna göre azalıp çoğaldığını deneyler yaparak tespit etti.Bu keşfiyle musiki aletlerinin yapımında gerekli olan kaideleri buldu. Aynı zamanda tıp alanında çalışmalar yapan Farabi, bu konuda çeşitli ilaçlarla ilgili bir eser yazdı.
Farabi insanı tanımlarken alem büyük insandır; insan küçük alemdir. Diyerek bu iki kavramı birleştirmiştir. insan ahlakının temeli, ona göre bilgidir; akıl iyiyi kötüden ancak bilgiyle ayırır.
en önemli eserleri şunlardır.
Et-Talimüs-Sanî ve ihsâul-Ulûm(ilk islam Ansiklopedisi)
El-Medinetü'l-Fazıla (Fazilet Şehri:Toplumun ilkeleri Üstüne Kitap)
Es-Siyaset-ül Medeniyye
Risale fi Ma'anii'l-Akl(Aklın Anlamları)
ihsa el-Ulûm musiki el-Kebir (Büyük Müzik Bilimlerin Sayımı)
Kitâb El Mûsikî El Kebir Kitb al-Musiq al-Kbir)
Kitâb Fil Mûsikî
El Müdhal Fil-Mûsikî
Kitâb Ustukısat
ilm El-Mûsikî
ihsael-Ulûm
Kitab Filhsâel-ikâ
Kitabül-Mûsiki
Kitâb At Advar
Kitabül-Farab
