1886 yılında osmanlı tebaasındaki ermenileri ayaklandırmak ve osmanlı toprakları üzerinde bir ermeni devleti kurmak hayaliyle kurulmuş terör örgütüdür.
hınçak örgütü rusya destekli olup örgüt yönetim kadrosunda devamlı rusya ermenileri bulunmuştur.
örgüt, 1890 yılında merkezi istanbul'da olmak üzere osmanlı ülkesinin diğer vilayetlerinde de şubeler açmış ve bu suretle, örgütlenerek çalışmalarına başlamıştır.
hınçak örgütü hedefleri doğrultusunda partileşme yoluna gitmiş ve hedefleri;
-ihtilal çıkarmak
-mutlakiyet yönetiminin egemen sınıflarını yok etmek
-ermenileri kölelikten kurtarmak
-politik işlere karışmak için ermenilere güç vermek
-ekonomik ve kültürel ilerlemelerine etki yapan engelleri kaldırmak
-işçi sınıfının istek ve eğilimlerini açıkça söyleyecekleri ortamı hazırlamak
-ağır çalışma koşullarını düzeltmek
-kendilerine özel siyasi bir varlık halinde örgütlenmeleri için sınıf hakkında bilgi sağlamak
-halkın çalışmalarını kolaylaştırmak ve onların uzak hedeflere doğru ilerlemesine yardım etmek.
ermenileri yakın amaca ulaştırmanın çaresi, bir ihtilalle yani zorla türkiye'deki ermeni bölgelerindeki genel kuruluşu alt üst etmek, değiştirmek; genel isyanla, türk hükümetine karşı savaş açmaktır.
bir siyasi programa göre çalışan hınçak komitesi, özellikle işçi sınıfına çok uygun gelen marksizm propagandası yapmıştır.
karışıklıklar çıkarmak ve ihtilal yapmak için, gençler, dini liderler ve işsizler, komiteye girmeye ve buralarda çalışmaya can atmışlar; komite yöneticileri de, sınıf esası üzerine çalışarak bir ermeni proleteryasinı yaratmak istemişlerdir.
van isyanı'ndan sonra bazı küçük çeteler, hınçak ismini taşımışlarsa da artık yeterli bir güçten yoksun kalmışlardır. hınçak komitesinin dağılmasında, bazı hınçak liderlerinin rusların gizli amaçlarını anlayarak tuttukları hatalı yoldan ayrılmaları da başlıca etkenlerden biri olmuştur...
