gertrude bell

entry14 galeri
    3.
  1. 1868 - 1926 yılları arasında yaşamış, Birinci Dünya Savaşı sonrası Irak'ı kurmuş, sınırlarını cetvelle kendisi çizmiş ve yarattığı bu memleketin kralını bizzat kendisi seçmiştir. Bazı bakımlardan bizlerin ismini daha iyi bildiği "Arabistanlı Lawrence" tan daha önemli olan ve Ortadoğu'daki Türk varlığının son bulması konusunda Lawrence kadar mühim roller oynayan, üstelik savaş sonrasında bazı Arap ülkelerinin sınırını bizzat çizmiştir. Yine de bu ingiliz kadını sadece konunun uzmanları bilirler.

    Tam adı olan Gertrude margaret Lowthian Bell olarak entellektüel bir ailenin kızı olarak 1868 yılında Durham County'de doğdu. Eğitimi boyunca özel dersler aldı ve Oxford Üniversitesi'nde arkeoloji eğitimi aldı. Oxford'u şeref derecesiyle bitiren ilk kadın olarak okulun tarihine geçti.

    O dönemdeki Lawrence gibi arkeologların, dilbilimcilerin bir çoğu gibi ingiliz istihbarat servislerine de çalışmaya başladı. Yine de önce dünyayı görüp tanıması istendiği için iki kez dünya turu yaptı. iyi bir dağcı oldu, iran'a gidip arkeoloji heyetinde yer aldı. 1899 yılında arapça öğrenmesi için Kudüs'e gönderildi ve bu dili mükemmel bir şekilde öğrendi. Ayrıca o zamana kadar yapılmamış olan Judüs civarındaki Arap arkeolojik yerlerinin haritasını çıkarıp yayınladı. Böylece itibarını arttırdı ve daha iyi yetiştirilmesi için haberalma teşkilatında yer alan Sir percy Cox ve Sir Arnold Wilson gibi arap dünyasını çok yakından tanıyan uzmanların eline emanet edildi.

    Birinci Dünya Savaşı'nın çıkmasından sonra Mısır'da yer aldı ve buradaki en önemli görevi Araplar'ın Türklere karşı başlattığı isyanı genişletip yönetmekti. Daha sonra Irak'a gönderildi. Bu arada Winston Churchill'in desteğini de kazanmıştı. Londra, Ortadoğu haritasına yeni bir şekil vermek için 1921 yılında toplanan Kahire Konferansı'nda yer alan 40 kişilik topluluktaki tek kadındı. Irak'ın sınırlarını bu toplantı sırasında bizzat çizdi. Bu yeni kurulan ülkenin tahtına da Arap isyanını başlatan Şerif Hüseyin'in oğlu Faysal'ı getirtti. Aynı zamanda Ürdün tahtına da Haşimi ailesini getirdi.

    "Çölün Kızı" ya da "Irak'ın tahtsız kraliçesi" olarak anılıyordu, Arap dünyasında bir efsane haline gelmişti. Yine de siyasi kimliğinden sıyrılarak arkeojiye dönmek istedi. Irak'ın ilk eski eserler müdürü oldu ve 1923'te Bağdat'ta müze kurmaya başladı. Üç yıl uğraşıp bugün Mezopotamya medeniyetinin en önemli eski eserlerini barındıran Bağdat müzesini kurup başına geçti.

    ingiliz istihbaratçısı bu kadın bir zamanlar tahminen 1907'den sonra, ülkemizde Karaman ilinin Maden şehrinde de kalmıştır. Bu şehirde ne kadar kaldı, neler yaptı, tarihi eserlerden ne kadarını yurt dışına kaçırdığına dair zamanında anne babasına yazdığı 1600 detaylı mektup, 16 günlük ve 7000 fotoğralık arşivine rağmen elimizde hiçbir bilgi ve kaynak yoktur. Osmanlı'ya karşı gerçekten büyük bir kin besliyordu. Bunun sebebi de büyük bir aşkla sevdiği ingiliz Binbaşı Doghty Willie'nin Çanakkale Savaşları'nda öldürülmesinden kaynaklanıyordu. Doughty Willie ingiltere ordusunun Konya askeri konsülüydü. Ama evliydi. Onun 1915'teki ölümüyle birlikte Kahire'deki ingiliz istihbaratı'nın Arap bürosunda çalışmaya başladı. Arap kabileleri Türklere karşı kışkırtmak için sayıları, soy kütükleri, yerleşim bölgeleri konusunda çalışmaya başladığı gibi Türk ordusu'nun Kut-ül Amara'da hindistan'dan getirilen ingiliz kuvvetlerini yenilgiye uğrattığı çarpışmada Türklere karşı kurşun da attı.

    Savaş sonrası 1923 yılında yalnızlığın acısını iyice hissetmeye başladı. ingiltere'de seveni yoktu, Arap bürosundaki amiri ve koruyucu Percy Cox'un ölümü ile iyice yalnız kaldı. 1926 yılında kardeşinin ölümü ile son büyük darbeyi yemiş oldu. 12 Temmuz 1926'da, 58 yaşındayken aşırı dozda uyku ilacı alıp intihar etti.

    Hollywood Reporter'ın haberine göre hayatı sinemaya aktarılacak olan Gertrude Bell'i, Ridley Scott'un yapımcılığını üstleneceği filmde Angelina Jolie canlandıracak.

    (derlemedir)
    0 ...
  1. henüz yorum girilmemiş
© 2025 uludağ sözlük