1961 yapımı fazlaca gürültü koparmış luis bunuel filmi. öyle ki bunuel bu filmde her zamanki tavrı ile burjuvazi, din ve egemen güçlere giydirmekle kalmamış proleter kesim ve halkın en alt tabakası dahil herşeye sert bir tavır koymuştur. dini aşağıladığı gerekçesiyle papa tarafından afaroz edilmiş ve uzun süre yasaklı kalmış bir filmdir kendileri.
---spoiler içerebilir---
hızlı bir giriş sekansı ile açılan film fazla uzatmadan konuya hemen giriyor. kilise öğretisi ile yetişen viridiana eniştesinin evine kalmaya gider ve orada yaşadıkları onu tamamen değiştirir.
filmde viridiana dini sembolize ederken, don jaime burjuvaziyi, hizmetçi ramona halkı, dilenciler ise toplumun en alt tabakasını belirlerler. bu izlek üzerinde burjuvazi kendisine aldığı gelini öldürür ve suçluluk duygusu ile dinin gelişmesine yardım eder(viridiana' nın halası evlendiği gece ölür ve manastırda aldığı eğitimi eniştesi karşılamıştır.)bunu takiben günahlarından arınamayan burjuva dini kendisine zorla gelin yapar ve ırzına geçer.(yada sadece onu da günahkar yapar) daha sonra işlediği günahın bilincinde ve bundan hoşnut olarak intihar eder.(viridiana' nın kendini asan eniştesi bunu yapmadan önce bir mektup yazmaya başlar ve kendi kendine güldüğünü görürüz. sanıyorum bu mazoşist bir göndermedir.) bunun üzerine de kirletilmiş din kendini aklamak için tanrının terk ettiklerine kucak açar. fakat onlar da dinin ırzına geçmek isteyen çiğ süt emmiş insanoğludur. günahtan kaçış yoktur ve kirletilen viridiana kendini günahın çekiciliğine kaptırır. son planda ise teslim olmuş ve kirletilmiş din, burjuva olmak isteyen halk ve asilzade kağıt oynamaktadır ve kartları burjuva dağıtır.
filmin alt metinlerini incelediğimizde ulaşabildiğimiz bu sonuçların hepsi doğru olmayabilir. çünkü bunuel bu filmde toplumun tüm katmanlarını aşağılamıştır. adeta varoluş ve hayatın döngüsel bir komedya olduğuna dikkat çeker.
son sahnede artık günahı kabullenmiş ve bundan zevk alan viridiana bir nevi boyalı kuş olmuştur. kendi tarafına geri dönemez. tabir-i caiz ise bu; tecavüz kaçınılmaz ise zevk almaya bak tavrıdır.
filmle ilgili dikkat çeken detaylar arasında viridiana' nın kurtarmaya çalıştığı fakirler ile don jorge' nin kurtardığı köpek analojisi var tabi. buradaki açık gönderme ikisinin de aynı ütopyanın peşinden koştuğu. bunun haricinde saflığı simgeleyen küçük kızın oynadığı ip ile don jaime kendini asar. aynı ip filmin sonlarında viridiana' ya tecavüz sahnesinde bu kez dilencinin belindedir.
bunların dışında filmin en sansasyonel sahnesi hiç şüphesiz son yemek (bkz: last supper) pelikülüdür. burada isa yerine geçirdiği kör(!) dilencinin birde karısına tecavüz ettirir bunuel. üstelik karısı(belkide kutsal bakireyi simgeliyor olabilir) bundan zevk alır. isa' nın başındaki dikenli teli de ateşe atarak kiliseyi epey kızdırır.
görsel anlamda da başarılı olan film hayatın saçma bir oyun döngüsü olduğunu anlatır kısaca. bu oyunda ezen ezilene yardım eder ve daha sonra ezilen tekrar ezeni ezer. bu böyle sürüp gider ve oyunun tarafları aptal oldukları için bunu asla çözemeyeceklerdir. sonuçta din kitlelerin afyonudur. burjuvazi de onun efendisi...
---spoiler içerebilir---
hepsinin ötesinde silvia pinal ne güzel bir kadındır ama...
