çelişki değil, büyük siyasi zekasıyla durumu idare etmek adına kendi düşünceleri olmayan şeyleri söylemesidir. misal, dincileri yanına çekmek adına dinci gibi gözükmüş kurtuluş savaşı bitip cumhuriyet kurulduktan sonra hilafeti ve saltanatı kaldırmıştır. lenin'e savaş zamanı yoldaş diyerek hitap edip destek almış, savaştan sonra ülkeyi kapitalist ekonomiye geçirip lenin'le ipleri atmış ve batıya yakınlaşmıştır. lenin de, atatürk'ün bir küçük burjuva devrimcisi olduğunu bildiğini ancak anti emperyalist bir savaş verdiğinden dolayı destek olduğunu söylemiştir. aynı şekilde kürtlere de savaş zamanında dış ülkelerle işbirliği yapmamaları için özerk bir kürdistan vaadetmiş savaş sonrasında ise bir ulus devlet kurmuştur. bunların üzerine de dincilerin ve kürtlerin isyanları başlamıştır. milliyetçilik akımlarının imparatorlukları yıktığı bir dönemde, kürtlerin de ermeniler gibi devlet kurma sevdasına düşeceğini bilip buna göre davranmıştır. atatürk'e pragmatist denilmesi de bu yüzdendir.
