islami sosyalizm, islamiyetle sosyalizmin bağdaştırılma çabasıdır. islami sosyalizm, islamiyetin temel ilkelerinin sosyalizmle çelişmediğini, aksine kucaklaştığını iddia eder.
sosyalist hareket içinde bu akımın öncüsü, rusya tatar komünist lideri sultan galiyevdir. sultan galiyev, bolşevizmin müslümanlar tarafından benimsenmesi için farklı noktalarda yoğunlaşmasını savunur. dünya komünüizmi için müslümanların bolşevizme kazanılmasının zaruretini savunur. bu konuda lenin tarafından destek bulur. nitekim lenin de, alman komünistlerinin yenilmesi ile batı proletaryasının umulan desteğinden mahrum kalınca ve şiddetlenen iç savaş koşullarında doğu halkları üzerine geliştirdiği tezler galievle büyük ölçüde örtüşüyordu.
galiyev islami tandaslı görüşünü ulusal komünizm temeline yerleştirir. galiyev, batı proletaryasını özellikle 1. savaş koşullarında, kendi burjuvazisiyle işbirliği yaptığı tezinden hareketle, batı proletaryasının dünya komünizmine öncülük edemeyeceğini ileri sürer. ve aynı zamanda tatar toplumunun özgün koşullarını dikkate alarak, burada rusya ve diğer gelişmiş ülkelerden farklı, ulusal bir komünizmin kuruculuğuna öncülük etmiştir. temel hareket noktası, tatar ve diğer doğu toplumların ulusal ve dini değerlerinin emperyalizme karşı korunması, savunulmasıdır. galiyeve göre sosyalist devrimin başarısı ve doğuya doğru yayılarak genişlemesi, islami değerlerin savunulmasına bağlıdır.
islamiyete karşı, müslümanlara yönelik propaganda metotları adlı eserinde, islamiyetin gerici olduğu fikrini şiddetle reddetmekte, islamiyeti insan ve toplum ilişkisinde dengeleyici gören bir öğreti olarak savunmaktaydı.
aynı zamanda marksistlerin avrupa sınıf savaşından beklentisinin aksine doğuyu dikkate almış, bir manada türkçü toplumcu ideoloji gütmüştü.
leninin hastalanması ve stalin hakimiyeti galiyev ve yandaşlarının önünü kesmiştir. 1923te tutuklanmış, sovyet devrimine güçlü katkıları göz önüne alınarak serbest bırakılmıştı.
leninin ölümünden sonra kesin egemen olan stalin, bir çok muhalifini olduğu gibi galievide 28 ocak 1940 da tutulduğu lefortovo hapisanesinde kgb eliyle öldürtmüştür.
galievin ölümünden sonra, bir çok islam ve türk yoğun toplumlarda, sosyalizmden alakasını kesen, türkçü hareketler güçlenmişti. ve bu hareketler sovyetlerin dağılmasında etkili olmuşlardır. bu da tarihin ironisiydi bir bakıma.
