kundera, şaka romanın da ayyuka çıkardığı gibi sert bir mizah duygusuna sahiptir.. fakat bu sertlik kaçınılmazdır.. canı yanan insanın kaçınılmaz ve doğasına yenik mizahıdır bu.. empatinin parıltılı balonunun hiçleştiği yerde başlar.. diğerine dokunamadığın yerde.. diğerinden taşan acı ve öfkeye maruz kaldığın yerde başlar..
diğerinin hiç olmadığı kadar diğeri olduğu yerde..
olağan şüpheliler filminde kayzer şoze nin öyküsünün gücü, karısını ve çocuklarını düşmanlarının öldürmesine fırsat bırakmadan, kendisinin öldürmesinden gelir..
yeni kitabının adının ne olacağını sorduklarında 'varolmanın dayanılmaz hafifliği' der kundera.. fakat böyle bir kitabınız var dediklerinde, şimdi düşünüyorumda erken davranmışım o kitap için, o yeni kitabımın adı olacak der..
insanın varlığı ile işte o an ve an yitip giden varlığı ile sınavıdır, epi topu hafif ve dayanılmaz olan.. maruz kaldığı ile sınavı..