apple'ın patronu steve jobs öldü. her tarafta jobs'la ilgili haberler var. ama bir de, bu haberlerde hiç bahsedilmeyenler var. biz de onları haberleştirelim dedik:
- jobs'un ardından en fazla iphone'un mucidi olması belirtiliyor. gerçekten de apple'ın ürünleri arasında dünya piyasasını bu denli ele geçiren az ürün olmuştu. fakat "mucit" denilen jobs'un "icadı" iphone, hiç de bilim ve teknolojide niteliksel bir sıçrama değildi. jobs'un başarısı, gelinen teknolojik seviyede kullanım bakımından üstün bir ürün sunmuş olmasıydı. fakat bu teknoloji, gerçekten dünyada önemli değişiklikleri beraberinde getiren buluşlardan biri değildi. bunu anlamak için, iphone sahibi olanlar ile olmayanların hayatında nasıl "derin" farklılıklar olduğuna bakılabilir.
- ayrıca, steve jobs evinde oturup mucitlik yapan biri hiç değildi. dünyanın dev şirketlerinden birinin kurucusu, patronuydu. şirketin bulduğu, tasarladığı, ürettiği her şeyde, bu şirkete çalışan sayısız kişinin emeği var, "jobs'un zekası" değil.
- jobs'un zekası hiç yok muydu peki? olmaz mı! iphone ve türevleri, kapitalist tüketim çılgınlığının en parlak metalarından biri olarak tam bir tutku nesnesi halini almıştı. jobs'un başarısı, tüm dünyaya sattığı ürün etrafında böyle bir hava yaratmayı başarmış olmasıydı. bu tutku nesnesine sahip olma arzusu o raddedeydi ki, 3 haziran'da çin'de 17 yaşında bir genç, ipad 2 almak için bir böbreğini satmıştı!
- çin demişken, şirketin çalışanlarına dönmek gerek. apple'ın ürünlerini, çin ve diğer üçüncü dünya ülkelerindeki tedarikçi firmalarda çalışanlar üretiyordu aslında. bu seneki raporda apple'ın, bu şekilde 100'e yakın çocuk işçi çalıştırdığı anlaşılmıştı. çalışma saatleri insani koşulların çok üzerindeydi. gerekli sağlık önlemleri dahi alınmıyordu. apple'ın çin'de bulunan tedarikçi firmalarında işçiler sürekli zehirleniyordu.
- bu kadarla kalsa iyi. şirketin çin'deki en büyük tedarikçilerinden foxconn'da işçiler, insanlık dışı çalışma koşullarından o kadar bunalmıştı ki, sürekli şirket binasının camlarından atlayarak intihar ediyorlardı. şirket, buna çözüm olarak "iki bina arasına ağ germeyi" buldu! sonra da imajlarını tazelemek için zam yapacağını duyurdu. yalnız ufak bir şartı vardı bu zammın: 4 ay boyunca hiçbir işçinin intihar etmemesi!
- steve jobs'a ithaf edilen teknolojinin kullanımındaki etik ve güvenlik sorunları ise saymakla bitmez. şirkete yöneltilmiş olan eleştiriler, vikipedi'de kocaman bir madde oluşturacak kadar uzun. bazı örneklerde şirket, kullanıcıların mahremiyetini zedelediği için cezalar da aldı. örneğin güney kore'de "locationgate" olarak bilinen skandalda apple'ın ios 4.0 ya da daha üstün sürümler kullanan ürünlerinin, kullanıcının her adımını, bulunduğu her yeri takip edip kaydettiği anlaşılınca devlet şirkete ceza vermişti. şirket, açık yazılım gereklerini de ihlal ediyordu.
Sol haber
