benim gibi ailesi malatya'lı olanların " darende " ailesinden az çok öğrendiği bir çeşit bölgeye ait dildir.
" Bu dilin özelligi ve gizliligi günlük hayatta, ticari iliskilerde bazı
kavramları farklı kelimelerle ifade etme konusundaki zorlamadan ileri
gelmektedir. Bilhassa Darendeli gezgin satıcıların aralarındaki
dayanısma ve ticari menfaat gözetme yabancıya karsı mesleki sırların
saklanması, hemsehrilik duygusunun güçlenmesi bakımlarından
dikkate deger bir rol üstlenmektedir. Büyük bir ihtimalle ortaya çıkıs
sebebi ve hatta amacı da budur diyebiliriz. Kaçakçılık yıllarında
zabtiye, jandarma, polis gibi kanun temsilcilerinin kontrol ve
baskınlarını önceden birbirlerine haber vermek (Günümüzde de
belediye zabıtası), uyandırmak, malın kalitesi, fiyatların ayarlanması"