sovyetler birliği, duvarın yıkılması sonrasında dağılırken aslında kabuktan ibaretti. taştan binalardı, içi boş ve ıssız. dağılan, stalinin inşa ettiği imparatorluktu, ne sovyetti, ne lenin.
leninin hastalığı ve suikast sonrası neredeyse iş göremez hali, sovyetler birliği komünist partisinde amansız liderlik savaşına yol açtı.
stalin güçlü liderdi. parti münasebetleri sağlamdı. bu önemliydi. troçki olsun bukharin olsun, stalinin nasıl bir bolşevik olduğunu, aslında bolşevik olmadığını iyi biliyorlardı. bu iki liderde -troçki-bukharin, lenin daha sağken sallantılı kişiliklerdi. troçki siyasete menşevik saflarda katılmıştır. bukharin lenine muhalefet etmesine karşı ona hem teorik olarak biat etmiş, pratikte desteklemiştir.
stalin parti başkanı olduğu anda aslında kararlıydı tasfiyeye. uygun koşulları bekliyordu. leninin önderliğindeki merkez komitesi üyelerinin çoğunun karısını, ailesini rehin almıştır. itaat eden yaşamıştı.
en önemli rakipleri olan troçki ve bukharin genelde bu rezalete göz yummuşlardı. buharini 1929 da tutuklattırır. geçmiş başarılarına binaen bırakılır. ama artık ölüm takiptedir. 1939 da kurşuna dizilir.
troçkiyi öldürmeye cesaret edemez. önce partiden tasfiye eder, sonra sürer ve nihayet meksikada tertiple yok ettirir.
1936-38 duruşmaları sovyet ruhuna son darbedir. idamlar sürgünler.
2. muazzam savaş, her şeye rağmen kendini koruyabilmiş, direnebilmiş kızıl ordu kurmaylarının becerisi ve sovyet rus halkının akıl akılmaz fedakarlıkları pahasına kazanılmıştı.
32 yıllık iktidarını yatağında terkederken stalin, sovyet ruhunun çoktan terkettiği boş, ruhsuz bir imparatorluk bırakmıştır. koca alman faşizmine canı pahasına direnen rus halkı, imparatorluk çökerken kılını kıpırdatmamıştır.
ama herşeye rağmen leninin ülkesi, yeltsin maskarasının eline düşmeyi haketmemişti. leninden miras sadece mumyasıdır.
