sovyetler birliği yıkılmamıştır, (collapse anlamında), içeriden dışa doğru parçalanmıştır (imploded). önce sosyalizmin becerilememsi süreci başlamıştır. ekonomik olara 80lerde biter zaten sosyalizm. sürekli devrimin dışına çıkan yönetim reform yapmaz. düşünce özgürlüğü de baltalanınca, bildiğin tam faşzim başlar. sosyalizm ortadan kaybolduktan çok sonra da devlet yıkılır.
ekonomik yozlaşma: 1980 yılı itibari ile ekonomik büyüme yüzde sıfırdı.
askeri harcamalar: gsmh nın 15-25%i kadardı oysa aynı tarihlerde amerikada bu rakam 5-7%, arasında değişiyordu. yani çok fazla tüfek ama çok az süt vardı.
politik yozlaşma: parti yöneticileri hayatlarından fazlası ile memnundular. en çok ihtiyaç duyulduğunda reform yapmadılar.
ideolojik yozlaşma: herşeyi kontrol edicez diye, bireysel fikri girişim engellenmiş ve bunun yerine tehditler ve eski şeflerin özlü sözleri almıştır. (buna zaten faşizm de denir)
milliyetçilik: toplumun 50%si rus değildi. ekonomk sorunlar ortaya çıktıkça rus olamayanlar birliğin parçalanması için çaba gösterdiler. yöneticiler de silahları tutup onlara çevirmeyi uygun buldular bu da daha fazla memnunniyetsizliklere neden oldu. bu fasit daire de en sonunda ayrılığa kadar gitti.
