islam ülkelerinde zamanında sadece kur'anın rehberliği göz önünde bulundurulunca, bir çok teknolojik gelişmeye imza atılmıştır. fakat ne zamanki kur'anı yorumlayan hacı - hocalar, şıhlar - şeyhler, hoca efendiler, cemmatler ortaya çıkmıştır, işte o zaman ilimi gösteren kur'anın hedeflerinden şaşılmıştır.