melamilik; '' ben hiçim, allah var '' demektir. melami nefsini yenendir. eski zamanlarda anadolu'da tarikat şeyhleri gurur ve kibire kapılınca onlara muhalif olarak kurulmuş bir tarikattır. melamilik tüm tabiat nimetlerinden vazgeçerek, kendini kınayıp kınatarak, her türlü şan, şöhret,itibardan , mevkiden vazgeçerek yaşamayı seçerek bu yoldan gidip olgunlaşmak yoludur. melamilik varilacak nokta değil, o noktaya varmak için geçilecek kapıdır. melamet hırkası ise; ibadet te ,kabahat de, inanç da gizli formatında bir anlayışa meyletmişlerdir. dışarıdan gözlemlendiğinde kimsenin, bu anlayışa bağlı insanların allah yolunda bir yaşam sürdüklerini anlaması mümkün değildir. zira böylesi bir imaj için kendilerince hal ve hareketler geliştirmişlerdir. mesela, yasak olan emirleri yapar görünmek gibi. işte melamet hırkası da kendini gizlemek için giyildiği varsayılan imgesel bir hırkadır.
''ar-ı haya şişesini taşa çaldım kime ne ''tipik bir melami mottosudur.
