diyanetin açıklamalarında top gene taca atılıyor ve neden ekvatora göre ayarlanmış astronomik tan'ın (18 derece) esas alındığı açıklanamıyor. bilimsel verilerle felan dedikleri gazi ahmed muhtar paşa'nın (1839 1919) 18 derecelik astronomik tanı esas alma hatasıdır.
- astronomik tan (astronomical twilight):
atmosferin üst tabakasında oluşan ve yıldız gözlemini engelleyen tandır. sabahleyin güneş ufka 18°den fazla yaklaştığı zaman başlar, akşam ise ufkun 18° altına indiği zaman biter. bu, astronomların tanıdır. bu sırada ufuk karanlıktır. çünkü güneş ışınları yerden yaklaşık 400 km. yukarıda bulunur.
- imsâk tani (fecr-i sâdık) :
yoğunlaşan güneş ışınlarının doğu ufku boyunca yayılarak net bir görüntü verdiği andır. yoğun ışınlar, ufkun üst tarafında beyaz bir hat oluşturur. gözlemci ile ufuk arasındaki kara parçası ise siyah bir hat gibi gözükür. oruç tutacak kişi, bu iki hattın, çıplak gözle net olarak ayırt edilmesiyle birlikte oruca başlar. gözlemlerimize göre bu sırada güneş, ufkun 10° altında olur.
