hangi sebeple olursa olsun utanç duymaması gereken zihniyettir. öncelikle düşünmesi gereken medeni dünyada medeni ülkeler arasında neden yer alamadığımız olmalıdır. neden insanlarımızın bir bölümünün demokrasi denen, cumhuriyet denen aydınlanmadan nasipsiz kaldığını, kendi gözleri ile dünyayı göremediklerini sorgulamak olmalıdır. ama utanmak. yanlış.
tabi şurası da var, "60 yıldır ülkeyi bıla bıla bıla..." şeklinde yapılan girizgahlardan bu ülkeye zerre hayır gelmez. adama 10 yıldır seninkiler başta kardeş denir ve geçilir. ha, neye yarar? hiçbir şeye.
inanç ve demokrasi-cumhuriyet birbirine uzak kavramlar değildir. 80 senedir memleketin çözülemeyen sorunu inanç değildir, herkes dilediği gibi inanmakta ve yaşamakta özgürdür. din bezirganlığı yapmak ve kendi inancını başkaları üzerinde baskı aracı olarak kullanmak dışında. sorun, inançların çatışması değildir; toplumsal hayata inancın sosyal barışı bozmadan ne şekilde ve ne yoğunlukta yansıtılabileceğidir.
bugüne kadar geçirdiğimiz sınavlarda din bezirganları ve kör taassup, inancın toplumsal hayata yansıtılması anlamında çok da başarılı sınavlar veremediler. maraş, çorum, sivas, menemen ve diğerleri... bu da doğal olarak olguya aynı pencereden bakmayanlar üzerinde ciddi bir kaygı ve endişe uyandırmakta. bu endişeleri, kaygıları gidermektense 80 yıldır aynı duvara toslamayı bırakıp az buçuk empati geliştirilebilirse, insanların kaygıları giderilebilirse inanç faktörü elbette toplumsal yaşamda daha fazla söz sahibi olabilir. neden inanç toplumsal barışı bozan bir etken olsun?
ama bunu din bezirganları eli ile sağlayamazsınız, kendi ülkesine cihat ilan eden gerizekalılar eliyle de yapamazsınız. 80 yıldır anlaşılamayan bu.
anlaşılmadığı sürece; aynı taban nefretle bezeli söylemiyle, dava arkadaşlığı ile adanmışlıkla gün gelecek iktidar da olacak(!), hayal dahi edemeyeceği gücün de sahibi olacak. ancak özü anlamadığı için gücü aynı zamanda onun rövanşist yanını daha da kışkırtacak. güçlendikçe daha baskıcı, daha otoriter, daha dediğim dedikçi olacak. gün gelecek masum dini özgürlükleri mücadele alanı olarak seçtiği yolda kendisini tanıyamayacak kadar faşist de olacak.
ama şunu diyeyim, asla başaramayacak. anlayamadığı sürece.