necip fazıl'ın büyük doğu ideolocyası'nda (ideolocya örgüsü) ortaya koyduğu ve salih mirzabeyoğlu nun başyücelik devleti kitabında geliştirdiği ideal devlet modeli...
necip fazıl onu saf bir ideal olarak ortaya koymuştur. devleti en iyiler yönetmeli (bkz: aydınlar aristokrasisi) anlayışına bağlı bir rejim karakteri olarak belirtmiştir. salih mirzabeyoğlu ise bu saf ideali daha pratiğe dönük bir hale getirmiş, antiemperyalist bir dünya görüşü hüviyetinde, abd'nin yeni dünya üzenine alternatif olarak ileri sürmüştür.
necip fazıl, bir yerde, türk tarihinin muhasebesinden başyücelik devleti'ne ulaşır. salih mirzabeyoğlu ise birleşmiş milletler, avrupa birliği ve yeni dünya düzeni eleştirilerinden aynı sonuca ulaşır. necip fazıl, saf bir devlet ideali ortaya koyarken, mirzabeyoğlu bir alternatif dünya düzeni, bir islam dünya düzeni ortaya koyar... biri nasıl'ı, öteki niçin'i anlatır...
her ikisinin ortak noktası halinde birkaç maddede özetleyelim:
1. başyücelik devleti, ilk islam devleti'nin ana prensipleri üzerine kurulur. saltanat ve hanedan idaresinin reddi, ama hilafet özelliğinin korunması...
2. başyücelik devleti, bir halk iktidarı değil, aydınlar iktidarıdır; bu anlamıyla eflatun'un devlet idealine karşılık gelir.
3. başyücelik devleti, türk devlet geleneği üzerinde şekillenmiştir, onun bir nihai hali, bir idealizasyonudur.
4. başyücelik devleti, üniter ve ulusal bir devlet değil, anadolu'dan başlayarak tüm islam alemine bir birlik çağrısıdır; bir alternatif dünya düzenidir.
5. başyücelik devleti, abd / israil dünya düzeninin tam zıddıdır ve bu anlamıyla büyük doğu'nun gerçekleşmesi...
6. başyücelik devleti, ne sosyalist, ne kapitalisttir. islam ekonomik modeli olan mudarebe sistemi (emek sermaye ortaklığı)na dayalı, mülkiyet hakkını saklı tutan bir toplum sermayedarlığı, bir kollektivizmdir.