diclenin sürgünleri ve diclenin yakarışı/sesi adlı 2 kitaptan oluşuyor. mehmed uzunun 7. romanıdır.okurken her satırında heyecanlandığım ve dengbej bironun sesini kitabın içinde duyabildiğim muhteşem bir mehmed uzun eseri. özellikle ape xelefin maceralarını unutmamak gerekir. yazar adeta unutlmuşların sesini yani kendi kültüründen olan halkın sesini kitabında mükemmel imgelerle kitabına yansıtmış. okurken adeta o dengbejlerin kılamlarını söylediği şevbuherklerde buluyorsunuz kendinizi. acılarını,hüzünlerini,sürgünlerini,kaderlerini,kültürlerini yaşama dair duyulan her şeyi resmedebiliyorsunuz hayal dünyanızda. zaten yazar daha kitabın ilk sayfalarında okuyucuyu kitaba büyük ustalıkla bağlıyor. tabiki muhsin kızılkayanında kürtçeye hakim olduğu ve mükemmel çevirisini de unutmamak gerekir. belki de o dile hakim olmayan biri tarafından çevrilseydi bu kadar sevmezdim çünkü muhsin kızılkaya o kitapta geçen kültürün kendisi. aslında mehmed uzun romanları kürtçe daha bir güzel çünkü çok yalın sunuyor eserlerini okuyucusuna. ama eğer bir gün kürtçeyi çok iyi bilirsem bu romanı alıp kürtçesini okuyacağım. o kültür içinde yaşayan herkesin okumasını istediğim kader kuyusundan sonra okumalarını istediğim 2. kitabı. (bkz: mehmed uzun) (bkz: diclenin sürgünleri) (bkz: dengbej) (bkz: kılam) (bkz: şevbuherk) (bkz: muhsin kızılkaya) (bkz: kader kuyusu)
