Kanuni Sultan Süleyman adına Mimar Sinan tarafından yapılmış ve Sinan'ın "Kalfalık Eserim" dediği camidir.
Eserin temelleri atılması için kayalık alana inene kadar 3 sene geçmiş, artından temellerin atılması da 3 sene sürmüş ve temellerin atılmasının akabinde tam olarak oturması için bir yıl beklenmiştir. Bekletme süresi de dâhil olmak üzere sekiz yılda tamamlanmıştı. Sekiz yıl sonra, daha açılı merasimi yapılmadan, en büyük islam Mabedinin yapıldığı haberi bütün dünyada duyulmuştu.
Süleymaniye Camii Klasik Osmanlı Mimarisinin en önemli örneklerinden birisidir. Yapımından günümüze dek istanbul'da yüzü aşkın deprem gerçekleşmesine karşın, caminin duvarlarında en ufak bir çatlak oluşmamıştır. Dört fil ayağı üzerine oturan caminin kubbesi 53 m. yüksekliğinde ve 26,5 m çapındadır. Bu ana kubbe, Ayasofya'da da görüldüğü gibi, iki yarım kubbe ile desteklenmektedir. Kubbe kasnağında 32 pencere bulunmaktadır
Cami avlusunun dört köşesinde birer minare bulunmaktadır. Bu minarelerin iki tanesi üçer şerefeli, cami avlusunun kuzey köşesinde bulunan diğer iki minare ise ikişer şerefelidir. Bunun nedeni Kanuni'nin istanbul'un fethinden sonraki dördüncü padişah; bu dört minaredeki on şerefenin de Osmanlı'nın onuncu padişahı olduğunun bir işaretidir.
Cami, içindeki kandil islerini temizleyecek hava akımına uygun inşa edilmiştir. Yani cami, içinde, yağ lambalarından çıkan islerin tek bir noktada toplanmasını sağlayan bir hava akımı yaratacak şekilde inşa edilmiştir ve çıkan isler ana giriş kapısının üzerindeki odada toplanmış ve bu isler mürekkep yapımında kullanılmıştır.
Camide mükemmel bir akustik vardır. Mimar Sinan bunun için, Anadolu'nun değişik köşelerinden 65 tane turşu küpü getirtti. Derinliği 50 cm, içeriye doğru açık olan ağızları da 5cm olan bu küpleri içleri boş, ağızları dışarıya gelecek şekilde kubbenin eteklerine dizdirdi. Bu şekilde sesi camideki her yere yaymayı başardı.
Çok büyük bir külliye olduğu için yapımı uzun yıllar süren caminin inşası uzadıkça Kanuni telaşlanıyordu. Yapının biran önce tamamlanması için Mimar Sinan'a her imkânı tanıyordu. Bir gün yardımcılarından birisi gelip, Mimar Sinan'ın camide oturmuş nargile içtiğini söyler. Bunun üzerine çok sinirlenen Kanuni, kalkıp camiye gelir. Gerçekten de Mimar Sinan oturmuş, nargile fokurdatıyordur. Deliye dönen Kanuni, "Sinan, ne oluyor burada" diye bağırır. Padişahı karşısında gören Sinan durumu anlatmaya koyulur. "Padişahım, görüldüğü gibi değil. Nargilede tütün ya da ateş yok. Sadece çıkan ses ile caminin ses dağılımını hesaplamaya çalışıyorum" der. Durumun yanlış anlaşıldığını gören Kanuni sarayına geri döner. Cami tamamlanıp kubbe oturtulduğunda Sinan gerçekten de istediği akustiği elde etmişti.
28 revakın çevrelediği cami avlusunun ortasında dikdörtgen şeklinde bir şadırvan bulunmaktadır. Caminin kıble tarafında içinde Kanuni Sultan Süleyman'ın ve eşi Hürrem Sultan'ın bulunduğu bir hazire mevcuttur. Kanuni Sultan Süleyman'ın türbesinin kubbesi yıldızlarla donanmış gökyüzü imajını vermesi için, içeriden, metalik plakalar arasına yerleştirilmiş pırlantalarla (elmaslarla) süslenmiştir.
Süleymaniye Camii, medrese, kütüphane, hastane, hamam, imaret, hazire ve dükkânlardan oluşan Süleymaniye Külliyesi'nin bir parçası olarak inşa edilmiştir.
