bolşevik iktisatçı. 1912 yılında lenin ile tanıştı.1920'de geçiş dönemi ekonomisi, 1921'de tarihi maddecilik kuramı isimli eserleri yayımlandı. 1928'de stalin ile aynı fikirleri paylaşmadığını ortaya koyan bir makale yayımladı. bunun üzerine yabancı ülkelerde görevlendirildi. moskova davaları'nda başlıca sanık olarak suçlandı, ölüme mahkum edilerek idam edildi.
