izmir iktisat kongresini baz alan adam için yandan yemiş şekilde bakarsak doğru olacak bir önerme *. neden doğru olacak ve neden doğru olamayacak anlatayım. başlığın tanımını yapan ilk entryde de bahsedildiği gibi, ülke kendi ayakları üzerinde duracak özgürlüğe kavuştuktan sonra, ekonomik model olarak kapitalizme dayanmaya çalışmıştır. çünkü o sırada komünist rusya daha emeklemeyi bırakın doğum sancıları çekmektedir. ilk bakışta akla gelen tek ekonomik çözüm burjuvalara dayalı ekonomik sistem görünmektedir, bu konuda da onları suçlamak haksızlık olur.
fakat büyük buhrandan sonra kapitalist devletlerin otarşik duruma geçmelerinin ardından, işlerin bu şekilde yürümeyeceğini anladılar. bakın izmir iktisat kongresi 1923, büyük buhran 1929. arada 5-6 yıllık bir dönemde liberal politikalarla yönetilmeye çalışıldı, buraya kadar diyecek sözümüz yok. hatta çoğu kişi bir noktayı kaçırır, kurulan ikinci anayasanın liberal özelliği ağır basması nedeniyle bürokrat takımının devrimci duruşu büyük ölçüde yok olmuştur. arasız devrimler süreci büyük bir darbe yemiştir. neyse konumuz bu değil.
büyük buhran sonrası ziya gökalp başkanlığında toplanan komite, türklere özgü bir ekonomik sistem geliştirmeye çalışmışlardır. fakat komite içerisinde iki farklı düşünce ortaya çıkmıştır. liberaller ve sosyalistler... ayrıntıya girmeye gerek yok, sonuçta hem kapitalizmin, hem sosyalizmin sentezi olan devletçilik ilkesi (bana göre devlet eliyle sosyalizm demek daha doğru geliyor) ortaya çıkmıştır. devletçilik ile sosyalizmin benzer yönlerini görmemek charlie chaplin ile hitler'in bıyığının birbirine benzer olduğunu görmemekle eşdeğerdir.
ha mustafa kemal solcu mudur?
veya sağcı mıdır?
mustafa kemal pragmatisttir. ülkesinin medeniyetleşmesi ve bağımsızlığı için hangi yöntem fayda sağlarsa onu uygular. hayatını araştırırsanız, hiçbir zaman doktrinlere bağlı olmadığı gerçeğini göreceksinizdir.
