kilise dışında kurtuluş yoktur anlamına gelen katolik doktrinidir. bir dinin inanç özgürlüğüne bakış açısını yansıtan özgürlük düşmanı cümledir. 3. yüzyılda yaşamış olan kartaca'lı rahip Cyprian tarafından üretilmiştir.
kendi inançlarında olmayanları iyilikle diyalog yoluyla ikna ederek kendilerince gerçek olan hak yola çağırmak her dinin doğuş aşamasındaki ilk adım, ilk başvurulan taktiktir. fakat bu bahsettiğimiz din güçlendiğinde ideali değişir. senin dinin sana benim dinim bana anlayışı yerini hak din tüm dünyaya eğemen olana kadar durmak yoka bırakır. işte bu durum fikir ve vicdan özgürlüğünün karşısındaki en büyük engellerden birinin göstergesidir.
bu fikirle hareket eden canilerin katliamlarından bir kısmı:
