burada evrensel olarak gördüğüm isimlerden örnek vereyim de açıklayayım efendim.
örneğin: nietzsche. koskoca bir felsefe tarihinin kalıplaşmış perspektiflerini yerle bir etmiştir bu adam. bir kere gerçekten felsefe tarihine dahiyane bir psikolog gözüyle bakmıştır ve olağanüstü çözümlemeler yapmıştır. insanlığın 200 yıllık geleceğini ve tüm geçmişini -insan nedir? yazgısı ne? insan ne ile yaşar?- çözümlemiştir. tarihin gördüğü en büyük filozof..
örneğin: dostoyevski. bir şey söylemeye ihtiyaç bile duymuyorum.
örneğin: shakespeare. ne sembolistler ne fütüristler gibiydi. tek bir dokunuşla hem tüm manzarayı hem de tüm soyut duyguları ortaya döküyordu..
örneğin: gandhi. -çağına aykırı bir adam.- o yüzyılda bütün liderler askerdi.( atatürk gibi) ama o bir pasifistti. şiddet karşıtıydı.
işte evrensellik: çağının üstünde ve ona aykırı olmak..
peki atatürk: çağındaki liderler gibi askerdi. çağındaki liderler gibi pozitivistti, dinin toplumu aşağı çeken bir yanılgı olduğunu düşünüyordu klasik bir pozitivist gibi. çağındaki liderler gibi çok çalıştı, iyi bir siyasetçiydi. yine çağındaki liderler gibi çalışmasının meyvesini yaşarken yedi..
bu durumda atatürk evrensel değildir. çünkü çağının içerisindedir. çağının çıkardığı bir adamdır. o yüzden çağının ötesinde ve üstünde değildi. işte bu sebeple evrensel değildir...
