osmanlı'yı idealize eden dinci milliyetçi kesimler osmanlıya karşı dinsel bir duyguyla bağlılıkları vardır. halifeliğin kaldırılmış olmasına üzülürler, eleştirirler. ama şu noktayı gözden kaçırırlar; ingilizler arapları kışkırtırken de dinsel argümanlar kullanırlar, o yüzden isyan eden araplar osmanlı'nın müslümanlığını kabul etmezler dalayısıyla halife olan padişahın halifeliğine de otoritesine de karşıdırlar. böylece daha o zamanlar ingilizler vahhabiliği destekleyerek usame bin ladenlerin doğmasına zemin hazırlamışlardır.
ilginçtir kürtçe yayınlanan ilk gazeteyi de ingilizler çıkartırlar. ersal yavi'nin kürdistan ütopyası adlı kitabında bunun detaylarını okuyabilirsiniz.
ayrıca tartışalan bir sorunda osmanlı'nın roma'nın devamı olup olmadığıdır. osmanlı roma imparatorluğundan bazı kurumları devralmış, kültürel etkileşimler olmuştur. buna dayanarak osmanlı'nın roma'nın devamı olduğunu söyleyebiliriz. o halde bulgaristan, suriye vs, de osmalı kurumlarını devralmış, kültürel olarak etkileşime girmişlerdir bu durumda bu sayılan ülkeler de osmanlı'nın devamıdır. sorunun bir yönü budur.
başka bir yönü de şudur. roma geleneklerine göre tahtı ele geçiren kişi imparatorluğun kraldır. bizans'ta pek çok hanedan değişikliği olmuştur, ama devlet aynı devlettir roma. imparatorluk daha önce iki kere türk olan şahıslar tarafından ele geçirilmeye çalışılmıştır. ilk çakan bey'dir. çakan bey bizans sarayında yetişmiş bizans kültürünü çok iyi öğrenmiş bir kişidir. güçlenmesiyle birlikte roma tahtına göz koyar. bulgarlar'la anlaşıp saldırmayı düşünür. bizans'ı kurtaran selçuklular olur. bu ittafaka karşı bizans'ta selçuklular ile ittafak yapar. daha sonrakisi ise ikinci izzetin keykavus'tur. selçuklu tahtını yitirence, istanbula sığınır. daha sonra istanbul'da bir saray darbesiyle yönetimi ele geçirmeye çalışır ama başarısız olur, hapse atılır. onu kurtaran altı orda han'ı berke han olur. daha sonra keykavus kendi türkmenleriyle birlikte dobruca taraflarına yerleşir. bir iddiaya göre gagavuzlar hristiyanlaşan keykavusun türkmenleridir.
fatih istanbul'u feth ettiğinde bizans geleneklerine göre roma kıralıdır. ayrıca roma'nın devamı iddiası bir meşruiyet sağlaması bakımından da önemlidir. fatih işte bu nedenlerle kendisene roma kıralı diyerek avrupa'ya karşı meşruiyet kazanmış hak iddia etmiştir.
