... zaman hic kesintiye ugramadan hep ayni sekilde akarsa, elimizden kaymaya baslar ve zaman duygumuz, yasam duygumuzla oylesine baglantili ve ic icedir ki, bu duygulardan birinin zayiflaması demek, oburunun de aci ve yipratci bir deneyimden gecmesi demektir. can sikintisinin kaynagı ile ilgili bir yıgın yanlıs dusunce dolasir ortada. zamani yeni ve ilginc seylerle doldurmanin, onun gecmesini sagladigi - aslinda kisaltmak demek istiyoruz- buna karsin tekduzeligin ve bos durmanin zamani agirlastirdigi ve onun aksina engel oldugu kanisi yaygindir. oysa bu her zaman boyle olmaz. bos durmak ve tekduzelilik bazen bir ani ya da bir saati bile uzatip can sikici bir hale getirebildigi gibi , hiclige indirgenene dek , cok buyuk , hatta en buyuk zaman dilimlerini de kisaltip eritebilir. tersine zengin ve ilginc bir icerigin saati ve hatta gunu kisaltma ve hizlandirma gcu vardir ve boyle durumlarda zaman kanatlanir, daha genis bir acidan baktigimizda da zamanin aksiina genislik , agirlik ve daha somut bir bicim kazandirir ve boylece ruzgarda savrulup giden o bos ve tuy hafifligindeki acinasi yillara oranla , olay acisndan zengin yillar cok daha yavas gecer.
can sikintisi denen sey, aslinda, zamanin tekduzeliginin neden oldugu sagliksiz bir kisalmadir ve kesintisiz bir degismezlik , genis zaman alanlarini, kalbi korkudan oldurecek denli daraltir ve her gun oburunun ayni ise , tum gunler bir gune indirgenir ve kusurzu bir tek turluluk en uzun omrun bile, goz acip kapayana dek gecemis bir kisalikta lagilnamasina neden olur. aliskanlsk, zaman duygusu uykuya yatarsa ya da en azindan renksizlesirse ortaya cikar ve insana genclik yillari yavas, daha sonraki yillar ise gitgide hizlanarak akip gidiyor gibi gelirse bu aliskanlik yuzundendir. yeni aliskanliklar edinmenin ya da eskilerini degistirmenin , altinda yatan sey; yasami korumak , zaman duygumuzu yogunlasirmak , zaman deneyimimizi yavaslatmak ve boylece yasam duygumuzu yenilemektir.