islamda mantık ve sembol bir aradadır. bazı konuları mantıkla çözebilirken diğerlerini inanç yönüyle çözebilirsiniz. bazıları buna dogma der. sorgulamadan, mantıksızca yapılandır vs fasa fiso derler. yalnız bu durum öyle su yüzünden bakmayla kendini açmaz. abdest almak hem mantıki hem de semboliktir. mantıki olması temizlik ile alakalıdır bir yönüyle. diğer yönüyle, mesela enseyi mesh etmenin tıbbi açıklaması vardır. ve faydalı olduğunu söyler. sembolik yanıyla ilgili bir örnek ise akla dayandırılmayan gerçekliklerinin olmasıdır. şöyle ki:
hz. ali şöyle bir misal verir:
"eğer aklıma danışsaydım ayağımın üstünü değil altını mesh ederdim. zira pis olan altıdır"
yani şöyle demeliyim ki dinimizin çoğu uygulama ve açıklamasında olduğu gibi bazıları akılla anlaşılabilirken bazıları inancımızı temsil eder. ve çoğu emrin içinde saklanan manalar vardır. çok yönlüdür. herkesin anlayabileceği bir tarafı vardır. bazı insanlar ise her yönüne vakıf olurlar. mesela hz. mevlana...
