maalesef ki dünyanın hiç bir yerinde yaşanmamış bir devlet sistemidir. bundan kaynaklıdır ki getiri veya götürülerini teoriye dayanarak konuşabiliriz ancak bu durumda da bu teorinin ülkelerin kendi koşullarına göre (tüm dünya komünizminin olmaması şartıyla) etnik olarak şekillenmesi söz konusudur.bundan kaynaklı komünist devlet sisteminin kurulması durumunda bu devleti kuran yöneten kişilerin ne herkesi o kadar özgür bırakacağı ne de baskı altında tutacağı düşünülmemelidir. komünizm ekonomik koşulları bakımında özel mülkiyete karşıdır sağlayacağı yarar (ya da zarar) budur ve bu kesindir. elektirk, su doğalgaz eğitim sağlık ulaşım ücretsizdir bu da kesindir. ancak toplamın sosyal koşullarına göre gayri ekonomik düzenlemeler (tek başına sosyal olmayan yani sosyo ekonomik diye anılan) temel kriterleri sarsmadığı sürece, kişiler başkalarının özgürlüğünü kısıtlamadığı sürece özgürdür.
