dort boyutlu, egrisel ve sonlu evrende mumkun olan harekettir. izafiyet teorisi ile birlikle, bilinen uc boyuta ki bunlar genislik, yukseklik ve uzunluk idi, ayni onemi tasiyan bir digeri zaman da eklenmistir. mevzuda da buradan yola cikiliyor: diger boyutlarda cesitli yonlere hareket edilebiliyorken, zamanda neden yalnizca ileriye dogru hareket ediyoruz?
albert einstein'a gore, ortak zaman, ileri akandir ancak bu donguden siyrilip ornegin hizlanilir ise, zaman genisler hatta isik hizina ulasildiginda zaman duracaktir. lakin, duragan kutleli maddeler bunu asla basaramazlar cunku madde hareket ettikce, enerjileri kutleye donusur.
