asıl adı abdülhamid ziyaeddin'dir. türk edebiyatında batılılaşmaya öncülük etmiş şair ve yazardır. 2. abdulhamid ve onun baskıcı yönetimine karşı özgürlük ve meşrutiyeti savunmuştur. tanzimat edebiyatının yaratıcılarından sayılır. zaten namık kemal ve şinasi ile birlikte ayrılmaz üçlüyü oluştururlar. hürriyet gazetesinde 1868 yılında yazdığı "şiir ve inşa" adlı makalesi kafasındaki türk edebiyatının manifestosu niteliğindedir. bu yazıda divan edebiyatına biçim olarak bağlı kalınarak içerik yönünden artık daha farklı konuların işlenmesi ve türk edebiyatının özüne dönülmesi gerektiğinden bahseder. dönemin moda kavramları da tahmin ettiğiniz gibi hak, eşitlik, özgürlük gibi kavramlardır ki kendisi bütün eserlerinde bunları savunmuştur.
terci-i bend ve terkib-i bend adlı eserleri meşhurdur. ilki insanın kaderi ve gerçeği kavrama konusundaki aczi ile, tanrının mutlak egemenliği ile alakalı metafizik bir eserdir. ikincisi ise daha dünyevidir ki hicivsel bir üslup ile zulum, adalet gibi kavramlardan dem vurur.
bir de meşhur harabat adlı eseri vardır. bunda ise arap,fars ve türk(bir ayrılmaz üçlü daha sanırım) divan şiirlerini toplamıştır. (hm divan şiirine aşık bi batılı edebiyatçı. 2011 yılından bakınca ilginç gelmiyor değil) ölümünden sonra şiirleri eş'ar-ı ziya adlı eserinde toplanmıştır..
