--spoiler--
3 kişi düşünün. para birleştirip bir radyo almaya gidiyorlar.
radyo 30 lira. hepsi 10'ar lira koyup radyoyu alıp gidiyor. fakat sonra tezgâhtar radyonun indirime girdiğini ve 25 liraya düştüğünü hatırlıyor ve çırağına 5 lira verip gidip para üstünü iade etmesini istiyor.
çırak 5 lirayı 3 kişiye bölüştüremeyeceğini düşünüp 2 lirayı cebine atıyor ve 3 lirayı 3 kişi arasında bölüştürüyor. radyoyu 9'ar liraya almış oluyorlar.
şimdi: 9 x 3 = 27
çırak da cebine 2 lira attı 27 + 2 = 29
peki geri kalan 1 liraya ne oldu?
--spoiler--
arkadaşın biri de çözüm getirmiş, işlem sırasından falan dolayı demiş. o da bu;
şimdi kafa karıştıran çırağın 5 lirayı 3 kişiye bölüştüremiycem diye 2 lirasını cebe atmasıdır. sağlama 9+9+9+2 olarak yapıldığında eşit çıkmamasının sebebi en önemli matematik kuralının atlanmasıdır... işlem sırası önce çarpma bölme, sonra toplama çıkartma yapılır. yani kafanızı karıştıran pezevenk çırak 2 lirayı cebe atarak önce çıkartma işlemini yapmış sonra bölme işlemini yapmış olmanızdır. şöylede işi rakamlara dökeyim:
i. 10+10+10=30
ii. 30-5=25
iii. 25/3=8.33 (kişi başı ödenmesi gereken)
iv. 25-3=22 ve 22/3=7.33 (çırak 2 lira alırsa ödenen)
v. 8.33-7.33= 1 işte 1 lira.
--spoiler--
sorun işlem sırasının falan yanlış olması değil, işlemin kendisinin yanlış olması. yapılan tamamen insanları yanıltmaya çalışmak. başarıyorlar ki hala insanlar böyle şeyleri paylaşıyor. illüzyon diyebiliriz bence, aynı şey değil mi?
adamlarımız 10 lira vermiş, radyoyu almış. sonra 5 lira iade ediliyor. herkese 1 lira geri veriliyor. çırak da 2 lirayı cebe atıyor.
illüzyon burada başlıyor işte. napılıyor? herkes 9 lira vermiş.
9x3=27
27+2=29
allah allah, 30 çıkmadı. lan zaten 30 çıkması gerekmiyor. sadece 30 a odaklıyorlar insanı. orada 27 den 2 çıkarıp 25 i, yani radyonun parasını bulmamız lazım. yani çıkarma yerine toplama yaparak kandırmaca.
i.*
radyonun ilk parası = indirilmiş fiyat + iade edilen para + çırağın yürüttüğü para
30=25+3+2
ii.*
indirilmiş fiyat + çırağın yürüttüğü para = toplam verilen para - iade edilen para
25+2=30-3
işte karışıklık, bu ikinci durumda. denklemde solda olması gereken yürütülen parayı sağdaymış gibi gösteriyorlar. sayılar da yakın olduğundan 29 çıkınca, 30 çıkacaktı, nereye gitti bu para diye cak cak ediyolar. matematik çökmüş. parayı merak ediyosan tuvalete git bi' bak. bir yerlerine kaçmıştır belki.
edit: karışık göründüğüne bakmayın, basit aslında ama umarım anlatabilmişimdir.
